“Muziek is een universele taal die mensen verbindt. Het Studie- en Werksucces met het Leerorkest (SWLO) leert mensen samen een instrument bespelen waardoor ze 21e-eeuwse vaardigheden ontwikkelen. Dit vermindert hun uitval en stimuleert hen dat ze de regie nemen over hun eigen leven. En dat allemaal dankzij de MKB!dee-subsidie die deze bijzondere leermethode financiert.” Aldus Nono Poels, initiatiefneemster en innovatiedocent bij het Graafschap College in Doetinchem.
Hoe ontstond het idee voor het SWLO?
Nono Poels: “Al sinds 2009 doe ik onderzoek naar het uitvallen van mensen, zowel op school als in het bedrijfsleven. Waar en wanneer vallen mensen uit? Ik kwam erachter dat mensen uitvallen wanneer zij van de ene naar de andere omgeving overstappen, dus wanneer de sociale context verandert. De verandering kan klein zijn, bijvoorbeeld de overstap naar een andere klas, of groter in het geval van een verhuizing. Mensen vallen in een gat vallen en raken de regie kwijt. In die tijd werkte ik als taalwetenschapper. Ik zoomde bij mijn onderzoek in op het taalgebruik in verschillende omgevingen – onderwijsinstellingen en bedrijfsleven. Ik ontdekte dat het taalgebruik overal hetzelfde was, maar dat de woorden tussen de verschillende organisaties en binnen netwerken een andere betekenis hadden. Daardoor lopen mensen vast.”
Samen muziek maken én nieuwe vaardigheden ontwikkelen
“Ik ben vervolgens als onderzoekster op zoek gegaan naar een context waarin mensen een gemeenschappelijke taal spreken. Dit werd de muziek. Kan ik aan de hand van de muziek(taal) onderzoek doen naar de vaardigheden die nodig zijn voor het aangaan van een verandering? Zo kwam ik in contact met Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie aan de VU.”
Hij zei: “Als je een instrument leert bespelen en tegelijkertijd plaatsneemt in een orkest, ontwikkel je ter plekke 21e-eeuwse vaardigheden zoals samenwerken en communiceren. Het bespelen van het instrument is bijvangst”. “Ik ben vervolgens heel zorgvuldig gaan beschrijven wat uitval is op kantelmomenten, wat er gebeurt en wat het bespelen van een instrument hierin kan betekenen. Met als uitgangspunt het ontwikkelen van deze 21e-eeuwse vaardigheden. Zo is mijn promotieonderzoek ontstaan en is het SWLO opgestart in maart 2019.”
Wat is het doel van het SWLO?
Poels vervolgt: “Het SWLO is een unieke methodiek met als doel het verminderen van de uitval van mensen. Ze stimuleert hen op kantelmomenten de regie te nemen en wendbaar te zijn. Hoe? Door het duurzaam ontwikkelen van 21e-eeuwse vaardigheden. Mijn doel is ook dat mensen samenwerken binnen én buiten de eigen organisatie en het inzetten van hun netwerk als een vanzelfsprekendheid zien.”
Hoe ziet het SWLO er concreet uit?
“Het orkest bestaat uit deelnemers die met elkaar muziek leren maken. Dit zijn studenten, docenten of medewerkers uit het bedrijfsleven die vanuit een gelijkwaardige positie een nieuw instrument leren bespelen. Ze melden zich aan in duo’s waarbij de regel is dat deze twee personen uit verschillende netwerken komen. Ze komen twee uur per week bij elkaar, werken samen, en leren muziek maken onder begeleiding van professionele musici. Met elkaar delen ze hoogte- en dieptepunten. Ze leren van en met elkaar, leren omgaan met hun eigen frustraties en ontwikkelen nieuwe vaardigheden. Deelnemers stappen in omdat ze vaardigheden willen ontwikkelen die nodig zijn voor een Leven Lang Ontwikkelen en voor het om kunnen gaan met onverwachte omstandigheden en grote veranderingen binnen hun werk. Het leren bespelen van een instrument is secundair.”
Hoe past het SWLO binnen het MKB!dee?
“In mijn netwerk in de Achterhoek zitten veel mkb’s. In coronatijd hadden zij te maken met grote financiële problemen of werknemers die vastliepen. Ze liepen vast in oplossingsgericht denken en mogelijkheden creëren. Ik zocht daarom naar een manier om de ontwikkeling van de leercultuur binnen bedrijven te koppelen aan het SWLO. In het voorjaar van 2021 heb ik contact gezocht met Nico van Rooij, business consultant bij Nehem. Samen met hem heb ik mogelijkheden onderzocht om binnen het bedrijfsleven een leercultuur te ontwikkelen en deze te koppelen aan het SWLO. Nico begreep direct wat ik hiermee bedoelde, stelde goede vragen en dacht in concrete mogelijkheden. Hij kwam met het voorstel om de MKB!dee-subsidie aan te vragen om mijn visie werkelijkheid te maken.”
Met het MKB!dee stimuleert de overheid mkb’s te investeren in de leercultuur binnen het bedrijf en belemmeringen weg te nemen op de werkvloer.
Hoe heeft Nehem geholpen?
“Allereerst heeft Nehem – Nico en Kevin (Dijkstra) – in de zomer van 2021 de subsidieaanvraag verzorgd. Partners bij de aanvraag zijn het Graafschap College, Amphion Cultuurbedrijf en WerkRaat. Doel van het project is het versterken van de leercultuur van de organisaties en de ontwikkeling van de benodigde vaardigheden van de werknemers met het oog op een Leven Lang Ontwikkelen. Binnen het project, dat twee jaar duurt, voeren we drie activiteiten uit:
- onderzoek naar de leercultuur binnen Amphion Cultuurbedrijf en WerkRaat
- opstellen en uitvoeren van ontwikkelplannen op zowel organisatie- als individueel niveau
- ontwikkelen en implementeren van de SWLO-aanpak in beide bedrijven.”
Hands-on aanpak
Nehem is ook betrokken geweest bij de uitvoering van het onderzoek naar de leercultuur van beide bedrijven. Poels: “Bij het onderzoek heb ik samengewerkt met Annemieke (Povée) (onderwijskundig adviseur) en Kevin (consultant). Met hen heb ik bij beide bedrijven onderzocht hoe en op welke punten zij hun leercultuur kunnen verbeteren met als doel een wendbare, lerende organisatie te worden. Hierbij leveren we altijd maatwerk. Terugkijkend op de samenwerking tot nu toe ervaar ik de dienstverlening van Nehem als zeer waardevol. De samenwerking met Annemieke en Kevin was echt 1+1=3. Wij vulden elkaar aan, hielden elkaar scherp en brachten elk onze eigen kwaliteiten mee. Met elkaar hebben we een mooie beweging op gang gebracht.”
Hoe nu verder met het SWLO?
“Ook nu de uitvoering van het MKB!dee-project loopt, blijft Nico nadenken over het inzetten van het SWLO bij andere bedrijven in het land. In december vorig jaar hebben we een SWLO-dag in Doetinchem gehouden waarop we ons in Gelderland op grote schaal hebben gepresenteerd. De overheid, het mkb en het onderwijs weten nu wat het SWLO is en wat wij voor hen kunnen betekenen. Steeds meer partijen zijn geïnteresseerd. Dat is bijzonder omdat het SWLO een onconventionele aanpak is die systemen en netwerken doorbreekt. Minister Robbert Dijkgraaf van OCW is ook zeer belangstellend en wil graag het SWLO ondersteunen door de bekendheid ervan te vergroten.”
Heeft u ondersteuning nodig?
Heeft u een innovatief onderwijsproject? Onze adviseurs spreken de taal van het onderwijs en denken zowel strategisch als praktisch met u mee. Wat speelt er? Op welke manieren kunt u aan de slag met uw ambities? Nehem assisteert u graag met uw aanvraag en de uitvoering van het project. De werkwijze van Nehem start met het helder krijgen uw vraag. Vervolgens denken we praktisch en concreet met u mee en vertalen we de ideeën naar een kansrijke aanvraag. Daarnaast ondersteunen we u ook bij de uitvoering van het project.
Contact
Contact met een van de Nehem-experts is makkelijk: bel 088-8381381 of stuur een bericht en wij reageren zo snel mogelijk.