De Europese Unie stelt via het Just Transition Fund 623 miljoen euro beschikbaar voor de energietransitie in Nederlandse regio’s. Met dit bedrag kunnen zij de verduurzaming van processen in de industrie en chemie ondersteunen. De energietransitie zorgt niet alleen voor investeringen in duurzame energiebronnen, maar ook voor werkgelegenheid, bij- en omscholing van werknemers en werkzoekenden.
Hoe werkt het Just Transition Fund?
Het Just Transition Fund heeft als doel het voorkomen van te grote sociaal-economische verschillen in Europese regio’s door de energietransitie. Regio’s die sterk afhankelijk zijn van inkomsten en werkgelegenheid uit fossiele brandstoffen krijgen extra ondersteuning. Het fonds ondersteunt in Nederland zes regio’s:
- Noord-Nederland (Oost-Groningen, Delfzijl en omgeving, Overig Groningen)
- IJmond
- Groot-Rijnmond
- West-Noord-Brabant
- Zeeuws-Vlaanderen
- Zuid-Limburg.
Elke regio heeft een transitieplan gemaakt met een omschrijving van de besteding van de subsidiegelden. Deze plannen zijn samengevoegd tot een National Just Transition Plan (NJTP). Het plan van Nederland ligt inmiddels in Brussel en wacht op goedkeuring. Op deze kaart kunt u zien welke gebieden in Europa tot nu toe zijn toegevoegd aan het Just Transition Fund.
JTF-thema’s in Nederland
Nederland heeft in het nationale transitieplan drie belangrijke thema’s (sporen) geïdentificeerd:
Spoor 1 – Innovatie
Het Just Transition Fund investeert in vernieuwing en versterking van regionale economieën. Met het fonds kunnen regio’s de huidige fossiele industrie en energiesector transformeren tot duurzame alternatieven en tegelijkertijd specialisatie aanjagen. Projecten die leiden tot economische diversificatie, modernisering en omschakeling komen voor subsidie in aanmerking.
Spoor 2 – Investeringen in technologie, systemen en infrastructuur
De financiële middelen voor dit spoor zijn bedoeld voor projecten die de hardware ontwikkelen die de transitie mogelijk maakt. U kunt hierbij denken aan investeringen in hernieuwbare energie, circulaire economie of de verduurzaming van de productie- en procesindustrie. Het creëren van toekomstbestendige banen is vaak een voorwaarde voor deze investeringen. Een projectplan dat een perspectief op de arbeidsmarkt bevat, maakt daardoor meer kans op subsidie. Ons team kijkt graag met u mee om te zien hoe u een optimaal voorstel presenteert dat rekening houdt met toekomstbestendige banen in de regio.
Spoor 3 –Arbeidsmarkt
De energietransitie leidt tot grote verschuivingen op de arbeidsmarkt. Ze zorgt ervoor dat banen verdwijnen en vraagt tegelijkertijd om nieuwe vaardigheden. Er komt meer vraag naar specialisten voor digitaliserings-, biobased- en circulaire productieprocessen op een krappe arbeidsmarkt. Een wendbare en weerbare beroepsbevolking is dan gewenst. De regio’s willen daarom een sterke focus op het omscholen van huidige werknemers en werkzoekenden zodat zij die nieuwe vaardigheden kunnen ontwikkelen. Werkgevers worden gestimuleerd de vraag naar arbeid aan te passen door jobcarving en het anders inrichten van organisatie- en bedrijfsprocessen. Daarnaast richt dit spoor zich ook op het aanpassen van opleidingen van jongeren om beter te voldoen aan de vraag naar arbeid die door de transitie ontstaat. Partijen die sociale innovatie, om-, na- en bijscholing van werknemers en het mobiliseren van nieuw arbeidspotentieel meenemen in hun transitieplannen komen voor financiële ondersteuning in aanmerking.
Wie kan subsidie aanvragen?
Het Just Transition Fund stelt naar verwachting eind 2022, begin 2023 verschillende subsidieoproepen open voor het indienen van aanvragen. Omdat het plan nu nog ter beoordeling bij de Europese Commissie ligt, zijn de voorwaarden en openstellingen nog niet zeker. Wel kunnen we alvast zeggen dat u een goede kans maakt op subsidie als u:
- een partij bent die zich richt op of actief bezighoudt met de diversificatie van de regionale economie en arbeidsmarktprojecten.
- een samenwerkingsverband van verschillende regionale bedrijven opricht dat impactvolle projecten van of met mkb’s (gaat) uitvoeren.
- een project voor de arbeidsmarkt van tenminste 1.000.000 euro uitvoert of als uw project voor innovatie-of infrastructuurprojecten tenminste 500.000 euro kost.
- bent gevestigd in één van de zes JTF-regio’s.
In veel gevallen kunnen overheden, non-profitorganisaties en onderzoeksinstellingen in aanmerking komen voor een aanvraag. Individuele bedrijven of grote bedrijven komen minder snel in aanmerking, maar er is rekening gehouden met uitzonderlijke gevallen. Wilt u weten of u in aanmerking komt? Neem contact met ons op en ontvang een update zodra de openstellingen bekend zijn.
Verwachte subsidiebudget Just Transition Fund
Het totale JTF-subsidiebudget voor Nederland is 623 miljoen euro en is als volgt verdeeld:
- 330 miljoen euro voor regio Noord-Nederland
- 58,5 miljoen euro per regio voor de regio’s IJmond, Groot-Rijnmond, West-Noord-Brabant, Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg.
Per project kunt u naar verwachting tot 50% van de projectkosten vergoed krijgen met een maximum van 1 miljoen euro voor arbeidsmarktprojecten en tot 5 miljoen euro voor innovatie- en infrastructuurprojecten.
Waar kan ik JTF-subsidie aanvragen?
De eerste subsidierondes gaan naar verwachting eind 2022 bij twee aanvraagloketten open: Gemeente Rotterdam en Provincie Noord-Brabant. Regio Groot-Rijnmond stelt eind dit jaar twee rondes open met een budget van 30 miljoen euro voor spoor 1 en 2 en 9,4 miljoen euro voor spoor 3. Op dit moment kunt u al projectvoorstellen indienen om te zien of u in aanmerking komt zodra de aanvraagrondes opengaan. Andere regio’s volgen waarschijnlijk begin 2023.